راستی که ما انسانها موجودات عجیبی هستیم ! با اینکه تقریبا تمامی ادیان و مذاهب آسمانی و زمینی بنوعی نسبت به وسوسه های نفسانی و فریب شیطان هشدار دادن !!! اما اغلب ما اونطور که باید موضوع رو جدی نمیگیریم ! درسته که تو وجود ما غرایز و امیال گوناگونى وجود داره که همه اونها براى یه زندگی با نشاط لازمه اما بشرطی که حد و حدودی در کار باشه حالا اگه بر وجود انسان حاکم بشن و زمام اختیار را از او بگیرن، میشه نفس پرستی، که طبق آموزه های دینی، از بت پرستى هم خطرناک تره ! میگن گمراه ترین انسان کسیه که تمایلات خودش رو را با هدایت هاى الهى پیوند نزده باشه. اونچه مسلمه اینه که: هوى پرستى نه همراه دینه و نه موافق عقل ! ما باید آرزوهاى خودمونو قدری کنترل کنیم. حتی علم اخلاق هم در واقع میخواد راه کنترل و هدایت غرایز رو به ما بیاموزه، بنا بر اونچه از منابع دینی بر میاد هر کدوم از ما توانایى کنترل رو داریم چون خداوند متعال به ما اراده و اختیار داده و راه خیر و شرّ رو بهمون نشون داده؛ و حالا این ماییم که باید بااختیار و آزادى راه رو انتخاب کنیم؛ اما برای این کار بزرگ با چه طرح و برنامه ای باید وارد عمل بشیم؟ کسانی که موفق شدن از این وادی سخت، سالم به سر منزل برسن گفتن: قبل از هرچیز باید تک های دشمن مهار بشه و در مرحله بعدی اونو به عقب نشینی وادار کرد و در گام‏هاى نهایى به اسارتش کشید!  در اینجا مهمترین اقداماتی که میتونه تو این سه عملیات به ما کمک کنن رو با استفاده از متون دینی مروری میکنیم:

 1- نگهبانى و مراقبت: چرا که نه؟! آخه مگه شیطون با جون ما سر و کار نداره ؟ هر عقل سلیمی هم اینو تشخیص میده که باید از جونمون حراست کنیم. اما چطوری؟ آهان! کارسازترین راههای مراقبت عبارتند از:

تقوا پیشگى: قرآن مجید تقوا رو لباس جان آدم مى دونه که به خوبى اونو مى پوشونه و حفظ مى کنه: "لباس التّقوى ذلک خیر؛ بهترین جامه تقوا است".[1] امام على(ع) تقوا را دژى نفوذ ناپذیر معرفی می کنه که رخنه‏ در آن ممکن نیست!!! [2]

کنترل ورود و خروج: زبان، چشم، گوش، فکر و همه اعضا و جوارح، درهاى ورودى به قلب اند. پس باید اینارو پایید.

محاسبه: بعد از کنترل نوبت به حسابرسی مى رسه، یعنى براى جبران ضعف‏ها و برنامه ریزى براى آینده ارزیابى لازمه.

 2- واکنش مناسب: باید در برابر هر وسوسه‏اى واکنش مناسبی از خودمون نشون بدیم. پیامبر اکرم(ص) مى فرماید: "دشمنان تو از جن، ابلیس و سپاهیان او است ! پس اگر نزد تو آمد و گفت: فرزند تو مُرد ! به خود بگو: زندگان براى مردن آفریده شده‏اند. اگر آمد و گفت: مال تو از دست رفت ! بگو: ستایش خداى را که مى دهد و مى گیرد و زکات را از من برد. اگر آمد و گفت: مردم به تو ستم مى کنند ! ولى تو ستم نمى کنى بگو: روز قیامت آنان که ستم کردند گرفتارند. اگر آمد و گفت چه قدر نیکى مى کنى؟! بگو: گناهان من بیش از نیکى‏هاى من است !!! اگر آمد و گفت: چه قدر نماز مى گزارى؟! بگو: غفلت من از نمازهایم بیشتر است !!! اگر آمد و گفت: چه قدر بخشش مى کنى؟! بگو: آن قدر که مى گیرم از آن چه مى بخشم زیادتر است ! اگر گفت: چه قدر به تو ستم مى کنند؟! بگو: من بیشتر ستم کرده‏ام. اگر گفت: چه قدر براى خدا کار مى کنى؟! بگو: چه بسیار معصیت‏ها کرده‏ام".[3]

3- پناهندگی: وقتی صدای آژیر خطر هجوم وسوسه‏هاى شیطان رو شنیدیم، معنا و مفهومش این خواهد بود که سریعاً محل گناه را ترک کرده به پناهگاه امنی برویم!!! حالا این پناهگاه همون توجه به خدا و مددجویی از اوست. قرآن مجید مى فرماید: "اگر از شیطان وسوسه‏اى به تو رسد، به خدا پناه ببر که او شنواى دانا است".[4]

 4- تجهیز به سلاح دفاعی: تو میدون جنگ، باید همواره مسلح بود. پیامبر اکرم(ص) مى فرماید: "آیا شما را آگاه کنم بر کارى که اگر انجام دادید، شیطان از شما فاصله مى گیرد، به اندازه فاصله مشرق تا مغرب؟! گفتند: آرى؛ فرمود: روزه صورت شیطان را سیاه مى کند و صدقه، کمرش را مى شکند. دوستى براى خدا و کمک براى عمل صالح، پشت او را قطع مى کند و استغفار، بند دلش را مى برد".[5]

 5- دام‏ شناسی!!! یکى از دام‏هاى خطرناک و خوش آب و رنگ شیطان، عشق به دنیاست. امام على(ع) مى فرماید: "از دنیا حذر کن، زیرا دام شیطان و جایگاه فساد ایمان است".[6] یکی دیگش هواپرستیه ، چون تا شیطان پایگاهى تو وجود انسان نداشته باشه، قدرت وسوسه نخواهد داشت. تنها راه نفوذ شیطان خواسته‏هاى نفسانى خود آدماست ! خدا تو قرآن به شیطان مى فرماید: "تو هرگز بر بندگان من تسلط نخواهى یافت مگر گمراهانى که از تو پیروى مى کنند". دو تا دیگه از دام‏هاى این موجود ، زن و غضبه . امام على(ع) مى فرماید: "براى شیطان کمندى بزرگ‏تر از خشم و زن نیست". [7] بهتره تا فیمینیسم ها چیزی نگفتن بگیم که : منظور از این سخن، زیر سؤال بردن شخصیت زن نیست، بلکه منظور اینه که از طریق اختلاط با زن و ارتباط نامشروع با او و جذابیتى که تو وجودش هست ، شیطان مردم رو میفریبه ! همونطور که با زرق و برق دنیا که ذاتاً بد نیست، این کارو می کنه .

چندتا چیز دیگه هم برای این که دیگه یه دفعه ضربه فنیش کنیم :

 1- همیشه با وضو بودن و زبان رو به ذکر "لا حول و لا قوة الاّ باللَّه العلى العظیم" و دیگر اذکار عادت دادن؛

 2- دوری از بیکارى، تنهایى و عوامل وسوسه‏انگیز؛

 3- عادت به مثبت اندیشی؛

4- مطالعه و فکر کردن در مورد خدا و قیامت ؛

 5- زیارت منظم اهل قبور، فکر آخر عاقبتمون و حال و روز پس از مرگ !

 6- شرکت در مراسم دینى و خوندن نماز عاشقانه، با حال و حضور قلب  * 

اعراف (7) آیه 26   . [1]

نهج البلاغه، صبحى صالح، خطبه 157.         . [2]

سفینة البحار، ج 1، ص 100. . [3]

4. اعراف (7) آیه 200. . [4]

سفینة البحار، ج 2، ص 64.                          . [5]

غرر الحکم، ج 1، ص 156.            . [6]

حجر (15) آیه 42. . [7]  [7]

 *با استفاده از آرشیو واحد پاسخ به سوالات دینی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:           http://www.pasokhgoo.ir