خشم و غضب یه حالت نفسانیه که باعث بروز رفتار حیوانی می‏شه و وقتی هم که به قول معروف شخص عصبانی از کوره در بره ، سرخ می شه و رگای گردنش باد می‏کنه بعد عقلش تعطیل می‏شه اون وقت دیگه موعظه و نصیحت کارساز نیست تازه باعث بالاتر رفتن دمای بدنش هم می شه !     

اما عصبانیت تو اخلاق اسلامی از بلاهای خطرناکه، پیامبر(ص) می فرماید: غضب ایمان را فاسد می‏کند چنان که سرکه عسل را فاسد می‏کند.(1)

حالا چه کاریه ؟! به جای اینکه هی داد بزنی آروم حرفتو بزن ... نمی شه ؟ ... چرا نمی شه ؟ خوب ممکنه مغرور و خودبین باشی چون کسی که خودشو بزرگ و بهتر از دیگران بدونه، از انتقاد و نصیحت دیگران عصبانی می‏شه و ...  شاید هم خیلی دنیا دوست باشی ! در این صورت حتما چیزی خلاف میلت پیش اومده و تو هم نتونستی تحملش کنی بعد قاطی کردی ! ببخشیدا ولی شاید اعصابت ضعیفه یا افسردگی داری ! ها ؟ خوب اگه اینجوره غصه نخور به جاش سعی کن خودتو درمان کنی عزیزم .   

حالا بگذریم به هر دلیلی که عصبانی شدی باید سعی کنی دفعه بعد با استفاده از این روشهایی که من _ طی تحقیقات وسیعی ! _ برات پیدا کردم خودتو کنترل کنی .             

  اساسی‏ترین راه، جهاد با نفس و خودسازیه، منتها برای این کار اول باید ارادتو تقویت کنی که اگر خواستی بعداً بهت می گم چه طوری . رسول اکرم(ص) می‏فرماید: " قوی‏ترین شما کسی است که در موقع غضب مالک نفس سرکش خود باشد." نکته مهم دیگه شناسایی و مبارزه با چیزایی هست که عصبانیت می کنه . به علاوه اگر آثار خشم رو هم بدونی از عصبانی شدنت پشیمون می شی !   

اولاً که منشأ خیلی از بیماری‏های جسمی از جمله سرگیجه، سردرد، تنش و پرش اعضا، لکنت زبان، بیماری‏های خون، کاهش قدرت دفاعی بدن، ناراحتی‏های دستگاه گوارش و بی‏اشتهایی عصبانیته جانم ! از نظر دانشمندان در هنگام خشم انواع تغییرات بیوشیمی و فیزیولوژیکی دیده می‏شه که به سلسله اعصاب سمپاتیک و غدد فوق کلیوی مربوطه ( خودم هم نفهمیدم چی شد ! ) این تغییرات بدنو آماده بروز بحران می کنه (2) حالا از مطب دکتر بیایم بیرون . تو روایات خشم و غضب به عنوان کلید بدی‏ها ذکر شده . یه حدیث از پیامبر داریم "هنگامی که انسان غضب کند تمام شرور وجودش را در بر می‏گیرد".(3)   راستی اینم یادت باشه این دفعه که عصبانی شدی اگه وضعیت خودتو تغییر بدی خیلی خوبه . من نمی گم ها ! پیامبر (ص) می گن : اگر یکی از شما دچار خشم شد اگر ایستاده است بنشیند و اگر نشسته است بخوابد و اگر خشمش فرو ننشست با آب سرد وضو بگیرد یا بدن را شستشو دهد.(4)  وقتی عصبانی هستی سکوت کن این توصیه از مولا علی (ع)هست (5) باور کن هیچ کس نمی گه بنده خدا لاله !   

 به عنوان آخرین و مهم ترین نکته : یاد خداوند مهربان بیشتر از هر چیز دیگه می تونه موجب آرامش روان بشه، خداوند به یکی از پیامبرانش وحی کرد: "ای فرزند آدم! در هنگام ‌خشم مرا به یاد آور تا من نیز هنگام غضب به یاد تو باشم ." برای اینکار می تونی ذکر بگی و از شرّ شیطون و نفس عصبانی خودت به خدا پناه ببری مثلاً بگی "اعوذ بالله من الشیطان الرجیم" یا اینکه به ثواب کظم غیظ و این سخن پیامبر فکر کنی : "هر کس غضبش را نگه دارد، خداوند عذابش را از وی نگه می دارد "(6)

 1. نراقی، معراج السعاده، ص 177.

 2. فلسفی، اخلاق، ج 2، ص 312، به نقل از روانشناسی اجتماعی، ج 1، ص 91.

                 3. میزان الحکمة، ح 7، ص 234.

 4. محجةالبیضاء، ج 5، ص 307.

5. محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمة واژة غضب

6. همان