با عرض سلام و ادب به شما؛ امام خمينى در مرز اين دو چنين مى فرمايد: [عصبيت يكى ازاخلاق باطنه نفسانيه است كه آثار آن مدافعه كردن و حمايت نمودن از خويشاوندان و مطلق متعلقان است چه تعلق دينى و مسكلى باشد يا تعلق وطنى آب و خاكى ...اماظهار حق و ترويج حقيقت و اثبات مطالب حقه ... يا عصبيت نيست و يا عصبيت مذمومه نيست . ميزان در امتياز اغراض و مقاصد و قدم نفس و شيطان و حق و رحمان است] . بنابراين آن غيرت و حساسيتى در فرهنگ اسلام موردارزش است كه در جهت حفظ و حراست از ارزشهاى اسلامى و انسانى قرار گيرد. اين همان چيزى است كه از آن به غيرت و يا حساسيت دينى و گاه تعصب در دين ياد مى شود.

با عرض سلام و آرزوي نيكبختي براي شما؛ غيرت و مردانگي از صفات بارز و پسنديدة مردان و زنان با ايمان است. پيامبر(ص) فرمود: "إنّ الغيرة من الايمان؛[6] غيرت از آثار و علائم ايمان است". نيز فرمود: "پدر حضرت ابراهيم باغيرت بود و من از او غيرت مند ترم و هر مؤمني كه با غيرت نباشد،‌ خداوند بيني او را به خاك مي مالد.( يعني او را خوار و ذليل مي كند)".1[7]باز فرمود: "خداوند بندگان غيورش را دوست دارد".2[8]مرحوم نراقي، معلم بزرگ اخلاق مي گويد: بي غيرتي عبارت است از كوتاهي در محافظت از دين و آبرو و اولاد و اموال، و اين مرض از مهلكات عظيم و صفات خبيثه است و چه بسا به ديّوثي منجرّ مي شود. پيامبر (ص) فرمود: "اگر مردي در اهل خانة خود مطلبي كه منافي عفّت باشد ببيند و به غيرت نيايد، ‌روح ايمان از او مفارقت مي كند و ملائكه او را ديّوث مي نامند". ديّوث يعني كسي كه خيلي بي غيرت است.حضرت اميرالمؤمنين(ع) به مردم عراق فرمود: "شنيده ام كه زنان شما در راه ها و بازارها با مردان نامحرم به گفتگو مي پردازند و شانه به شانة يكديگر راه مي روند! آيا حيا نمي كنيد!".[9]غيرت بر دو قسم است: 1_ غيرت در مورد دين و دين داري؛2_ غيرت نسبت به ناموس.غيرت دربارة دين داري اين است كه انسان در برابر اهانت به دين و يا عمل نشدن به دستورهاي دين دلسوزي كند و نسبت به آن بي اعتنا نباشد و براي حفظ ارزش هاي اسلامي و رشد و گسترش آن در جامعة بشري كوشش نمايد و امر به معروف و نهي از منكر را كه از وظايف مهم اسلامي است،‌ ترك نكند.غيرت در مورد ناموس به اين است كه بر محافظت زن و دختر و خواهران خود بكوشد؛ از بيرون رفتن بي جهت آنان جلوگيري كند؛ از مناظر شهوت آلود منع كند؛ از پوشيدن لباس نازك و تن نما آنان را بر حذر دارد؛ آنان را از گفتگو با نامحرمان منع كند و همواره سفارش به تقوا و حفظ حجاب نمايد، تا آبروي خانوادگي و اجتماعي‌ آنان محفوظ بماند. [6]محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، عنوان 3142.[7]همان.[8]همان.[9]ملا احمد نراقي، معراج السعاده، ص 163.* با استفاده از آرشيو مرکز ملي پاسخگويي ديني : http://www.pasokhgoo.ir

با عرض سلام و ادب خدمت شما؛ غيرت يكي از صفات و ويژگي هاي طبيعي انسان است و هر كس به صورت غريزي و فطري از آن برخوردار است از آن رو اهل لغت در ترجمه اين واژه گفته اند:غيرت عبارت است از تنفر طبيعي انسان از مشاركت ديگران در چيزي كه محبوب او است .(1) وجود اين صفت باعث آن مي شود كه آدمي از آنچه را كه دوست مي دارد و يا وظيفه محافظت از آن بدو سپرده شده است نگاهباني نمايد.در روايات اسلامي آمده است كه خداي تعالي داراي صفت غيرت است و انسان هاي غيور را دوست دارد و به دليل وجود همين صفت بود كه كارهاي زشت را حرام نموده است. "قال الصادق(ع): ان الله غيور يحب كل غيور و من غيرته حرم الفواحش" (2) از آنچه تاكنون متذكر شده ايم بر مي آيد كه غيرت در درجه اول ريشه در طبيعت و فطرت آدمي دارد و انسان، غيور آفرينش شده است و درجه دوم اين صفت برآيند ملكات اخلاقي بزرگي همچون شجاعت، كرامت و نيرومندي نفس است و مايه اصلي مردانگي در مردان.پيامبر اسلام (ص) غيرت را جزء ايمان دانسته و مي فرمايد"ان الغيره من الايمان"(3)غيرت گونه هاي متفاوتي دارد كه برخي پسنديده و برخي ناپسند است. چنانچه پيامبر اكرم مي فرمايد: "غيرتي هست كه خدا دوست دارد و غيرتي هست كه خدا دوست ندارد غيرتي كه آن را دوست دارد غيرت ورزي در تهمت و بدگماني است و غيرتي كه دوست ندارد غيرت نشان دادن در جايي است كه بدگماني و تهمت در بين نباشد"(4)به عبارت ديگر نسبت به موارد تهمت آور باشد حساس بود و در حد امكان از آن اجتناب كرد و يا زمينه هاي آن را از بين برد.و غيرت ديني به معناي دفاع و پاسداري از ارزشهاي ديني است. از اين رو به عنوان بهترين نوع غيرت محسوب مي گردد. مقتضاي غيرت ديني اين است كه همه ما به اصول و ارزشهاي ديني اسلام پايبند باشيم و به صورت آگاهانه و منطقي ،از فرهنگ خودي كه همان فرهنگ اسلام است پاسداري كنيم همچنين اگر ديديم بيگانگان به ارزشهاي ديني و فرهنگي ما تعرض مي كنند با تعصبيعني با هوشياري و جديت كامل در برابر آنان بايستيم .. پيامبر(ص) فرمود: "پدر حضرت ابراهيم باغيرت بود و من از او غيرت مند ترم و هر مؤمني كه با غيرت نباشد،‌ خداوند بيني او را به خاك مي مالد.( يعني او را خوار و ذليل مي كند)".(5)باز فرمود: "خداوند بندگان غيورش را دوست دارد".(6)مرحوم نراقي، معلم بزرگ اخلاق مي گويد: بي غيرتي عبارت است از كوتاهي در محافظت از دين و آبرو و اولاد و اموال، و اين مرض از مهلكات عظيم و صفات خبيثه است و چه بسا به ديّوثي منجرّ مي شود. پيامبر (ص) فرمود: "اگر مردي در اهل خانة خود مطلبي كه منافي عفّت باشد ببيند و به غيرت نيايد، ‌روح ايمان از او مفارقت مي كند و ملائكه او را ديّوث مي نامند". ديّوث يعني كسي كه خيلي بي غيرت است.حضرت اميرالمؤمنين(ع) به مردم عراق فرمود: "شنيده ام كه زنان شما در راه‌ها و بازارها با مردان نامحرم به گفتگو مي پردازند و شانه به شانة يكديگر راه مي روند! آيا حيا نمي كنيد!".(7)غيرت بر دو قسم است: 1_ غيرت در مورد دين و دين داري؛2_ غيرت نسبت به ناموس.غيرت درباره دين داري اين است كه انسان در برابر اهانت به دين و يا عمل نشدن به دستورهاي دين دلسوزي كند و نسبت به آن بي اعتنا نباشد و براي حفظ ارزش هاي اسلامي و رشد و گسترش آن در جامعة بشري كوشش نمايد و امر به معروف و نهي از منكر را كه از وظايف مهم اسلامي است،‌ ترك نكند.غيرت در مورد ناموس به اين است كه بر محافظت زن و دختر و خواهران خود بكوشد؛ از بيرون رفتن بي جهت آنان جلوگيري كند؛ از مناظر شهوت آلود منع كند؛ از پوشيدن لباس نازك و تن نما آنان را بر حذر دارد؛ آنان را از گفتگو با نامحرمان منع كند و همواره سفارش به تقوا و حفظ حجاب نمايد، تا آبروي خانوادگي و اجتماعي‌ آنان محفوظ بماند.پي‌نوشت‌ها:1ـ. مجمع البيان، واژه غيرت.2ـ. ميزان الحكمه، ح 15263.3ـ. بحارالانوار محمد باقر مجلسي ج 71 ص 342.4ـ. كنز العمال ،ح7067.5ـ محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، عنوان 3142.6ـ همان.7ـ ملا احمد نراقي، معراج السعاده، ص 163.* با استفاده از آرشيو مرکز ملي پاسخگويي ديني : http://www.pasokhgoo.ir

با عرض سلام و تشكر فرمايش شما درسته غيرت داشتن به منزله تحمل يه سري سختي هم براي همه هست اما از طرف هم غيرت و حميت و مرادنگي كه از صفات پسنديده است و اگر انسان دچار صفت بي غيرتي شود آثار بد فردي و اجتماعي خواهد داشت، لذا در روايات از غيرت تمجيد شده و از بي غيرتي مذمت شده است. پيامبر(ص) فرمود: "انّ الغيرة من الايمان؛ (1) غيرت جزء ايمان است". باز فرمود: "پدرم ابراهيم(ع) غيور بود و من با غيرت‏تر از او هستم وهر مؤمني كه باغيرت نباشد خداوند او را ذليل مي‏كند".(2) امام صادق(ع) فرمود: "اگر انسان غيرت نداشته باشد علامت اين است كه قلبش سياه شده است".(3) غيرت ناموسي و غيرت ديني هر دو ممدوح است. قساوت قلب نيز مي‏تواند از آثار افراط در غضب باشد. امام اميرالمؤمنين(ع) فرمود: "كسي كه لجاجت كند و بر آن اصرار ورزد قلبش سخت مي‏شود و موجي از بدي بر سر او سايه مي‏افكند".(4) البته مفاسد ديگري نيز باعث قساوت قلب مي‏شودت مفاسدي از قبيل، زياد سخن گفتن، شنيدن لهويات، صيد كردن، ترك ذكر و ترك عبادت، كثرت مال، نگاه كردن به آدم بخيل و همراهي و سخن گفتن با زنان نامحرم باعث قساوت و سختي دل مي‏شود. در موارد ديگر به كتاب هايي كه در زمينه اخلاق نوشته شده از قبيل جامع السعادات و معراج السعاده مراجعه نماييد. پي نوشت‏ها:1 - ميزان الحكمه، عنوان 3142. 2 - همان. 3 - همان، عنوان 3144. 4 - همان، عنوان 3399.* با استفاده از آرشيو مرکز ملي پاسخگويي ديني : http://www.pasokhgoo.ir