با عرض سلام، در خصوص سوال شما بايد بعرض برسانم كه كلمة شيطان داراى مفهومى اعمّ از ابليس است، زيرا به انسان هاى شرور نيز شيطان اطلاق شده است. قرآن از شياطين جنّ و انس سخن گفتهاست. پس مراد از شيطان، ابليس است. دربارة اين كه ابليس از فرشتگان بود يا از جنيّان، بحث هايى بين دانشمندان شده است. اكثر متكلمان و جمع كثيرى از علماى شيعه معتقدند ابليس جنّ بوده است،‌نه فرشته، و دلايلى بر اين مطلب ذكر كرده اند:1ـ ابليس داراى اولاد و فرزند است، در حالى كه فرشتگان فرزند ندارند. قرآن مى فرمايد: "آيا ابليس و فرزندانش را دوستان خود مى گيريد در حالى كه آنان دشمنان شمايند؟".42ـ فرشتگان اهل معصيت و گناه نيستند. پس معلوم مى شود ابليس از جنس آنان نيست. 3ـ ابليس از آتش آفريده شد امّا فرشتگان از نور آفريده شده اند. قرآن مى فرمايد: "همة فرشتگان بر آدم سجده كردند مگر ابليس كه از جنّ بود".5برخى از دانشمندان گفته اند ابليس از ملائكه بوده،‌شيخ طوسى در تفسير تبيان بر هيمن عقيده است.ابليس با ملائكه هم نشينى داشته و در كنار آنان به عبادت مشغول بوده است. وقتى آدم خلق شد، خداوند به ملائكه دستور داد به وى سجده كنيد. شيطان گمان مى كرد جزء ملائكه است و ملائكه پنداشتند ابليس از آنان است. اميرالمؤمنين(ع) مى فرمايد: "ابليس 6000 سال عبادت كرد كه معلوم نيست به شمار سالهاى دنيايى است يا اخروي".64 منتهى الآمال،‌ج2، ص 488 - 489.5 همان، ص 490.6 تفسير نمونه، ج17، ص 416. با استفاده از آرشيو واحد پاسخ به سوالات ديني پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي: http://www.pasokhgoo.ir